"YouTuber"ları

Geçtiğimiz hafta Türkiye'de ilk kez "YouTube Ödül Töreni" gerçekleştirildi. Sosyal platform üzerinden kendi içeriklerini yayınlayarak en çok izleyiciye ulaşan fenomenler ödüllendirildi. Ancak bütün bunlar Türkiye için çok yeni ve bilmediğimiz çok şey var... Sosyal medya dünyasının çok ekranlı televizyonu "YouTube" nasıl çalışır, "YouTuber" kime denir, işini gücünü bırakıp "YouTuber" olanlara sorduk...

Geçtiğimiz yıl dünya genelinde insanların YouTube’da video izlemek için geçirdiği süre yıllık yüzde 60 artış ile rekor kırdı. Sosyal medyayı en yoğun kullanan ülkelerden biri olsa da Türkiye bu YouTube kervanına sonradan katılarak İngiltere’yi bile geride bıraktı.

YouTube, eskiden video kliplerin izlendiği bir müzik kanalı gibiydi. Zamanla elinde kamera olan herkesin, her türde içerikle video hazırlayıp yayınlayabildiği, çok kanallı bir televizyon haline geldi ve YouTube “partner” programıyla kendi içeriğini hazırlayan herkese gelirinden bir pay vererek dünyayı yeni bir meslekle “YouTuber”larla tanıştırdı. Ancak YouTube dünyası, hepimiz için hala çok yeni. O yüzden tüm merak ettiklerimizi içeridekilere, “YouTuberlar”a sorduk.

YouTuber nedir? Nasıl olunur?

Bu sorunun cevabı aslında çok basit. Google hesabınızla ücretsiz olarak bir YouTube kanalı açmak ilk aşama. Daha sonra bu kanalda istediğiniz, ilgili olduğunuz güzellik, yemek, oyun gibi herhangi bir alan seçip, bu alanda özgün içerikler üretebilirsiniz ya da herşeyin bir arada olduğu bir kanal yaratabilirsiniz. İçeriğine karar verdiğiniz videoyu nasıl çekeceğiniz de tamamen size bağlı. Uygun bulduğunuz ekipmanla (ki buna cep telefonunuzun kamerası da dahil) videonuzu çekip, YouTube'a yükleyebilirsiniz. Son aşama olarak da reklam ve Google'ın partnerlik programıyla bu işten para kazanabilir ya da hobi olarak yapabilirsiniz. Peki hepsi bu kadar mı? Tabi ki YouTube dünyasında bundan çok daha fazlası var. Devamını işin içinde olanlardan, "YouTuber"lardan dinleyelim.

Nasıl başladılar?

YouTube çeşitli alanlarda bir çok kanalın bulunduğu bir platform olduğundan bahsetmiştik. Güzellik, moda, müzik, yemek, spor, oyun dünyası gibi aklınıza gelebilecek her kategoriye uygun içerik üretiliyor.

İşte en çok izlenen kategorilerden biri olan “Nasıl yapılır” bölümünde yer alan “Pratik Bilgiler”in arkasındaki isim Uras Benlioğlu. Benlioğlu YouTube’dan önce muhabirmiş, yaklaşık 14 yıl boyunca Ali kırca'nın ekibinde çalışmış, spikerlik yapmış. Ama kendine en uygun işin YouTuberlık olduğunu düşünüyor.

“Orada oyunculuğu sevmiyorlar, televizyondakinin tam tersi yani. Ben YouTube’da kendimi buldum” diyor. Pratik Bilgiler, geçen hafta gerçekleştirilen “YouTube Ödül Töreni”nde 500 bin abone sayısını aşarak, “Silver Play Button” ödülüne layık görüldü. Videoları ayda yaklaşık 6 milyon izlenme alan Benlioğlu bu başarısını samimiyete bağlıyor.

YouTube’dan önce Hindistan'da yazılım mühendisi olarak çalışan Ruhi Çenet ise YouTube hikayesini şöyle anlatıyor; “İlginç bilgileri yayınladığım bir websitem vardı. İçeriğimi video formatına dönüştürmeye karar verince YouTube’a başladım. Kanalım 40.000 aboneye ulaşınca işimi bırakıp Türkiye'ye döndüm, 2 yıldır içerik üretiyorum.Bu konuda tutukulu olduğum için 7/24 çalışıyorum, iş kolik oldum, ama keyif alıyorum. Kendi kendimin patronu oldum."

Bir diğer tam zamanli YouTuber da Duygu Özaslan. Özaslan’ın kanalı makyaj, güzellik ve modayla ilgili herşeyi kapsayan 330 bini aşkın takipçisi olan bir kanal. YouTube’dan önce bir moda dergisinde çalışırken kendi içeriğini hazırlamak için yola çıkan Duygu, çevresinin desteği ve yabancı YouTuberlardan aldığı ilhamla kendini bilinmezler ülkesi YouTube’a atmış.

“O zamanlar YouTube, henüz Turkiye'de izlenmiyordu bile. Farklı bir şey yapmak istedim, kaybolan bloglardan olmak istemedim” diyen Özaslan’ın bir videosunun hazırlığı bir ila üç gün arasında değişiyor.

“Benim için boş zaman ve iş zamanı diye bir ayrım yok” diyen Özaslan’a göre başarısının sırrı bu işi yaşam biçimi olarak görebilmekten geçiyor. Başarılı YouTuber, “Sürekli pazar araştırmasındayım. İnsanlar neye ilgi gosteriyor, yeni trendleri takip ediyorum. Elim sürekli telefonumun notlar kısmında” diyor.

Uras Benlioğlu gibi televizyon geçmişi olan bir YouTuber da İdil Tatari. Daha önce bir televizyon kanalında spor spikerliği yapan İdil Tatari anne olduktan sonra farklı bir meslek arayışına girmiş. Bir süre Mutfak Sanatları Akademisinde profesyonel aşçılık eğitimi aldıktan sonra “ancak yemekle ilgili bir iş yaparsam mutlu olurum” diyerek YouTube dünyasına adım atmış. Tatari de diğer YouTuber’lar gibi platformun bağımsız çalışma ortamını, kendi kendinin patronu olmayı sevdiğini söylüyor.

“Televizyon gibi birşey”

Çok yeni bir mecra, çok yeni bir meslek “YouTuber”lık. Dahası internetle sonradan tanışan, eski jenerasyona YouTube dünyasını anlatmak, bilgisayarla yatıp kalkan gençlere anlatmak kadar kolay değil.

"Video çekiyorum, televizyon gibi birşey ama bütün üretimi biz yapıyoruz, bilgisayardan benim kanalımı Kanal D izler gibi izleyebilirsin" falan diyorum” diye anlatıyor Duygu Özaslan,

“Bir form doldururken falan keşke YouTuber yazabilsek ama ben "sosyal medya" yazıyorum çoğunlukla. Bazen vlogger demek de anlaşılmıyor, daha çok bilindiği için blogger diyoruz.”

“YouTube ünlüsü”

YouTube’un yeni çağın çok ekranlı televizyonu olduğu inkar edilemez bir gerçek. Dolayısıyla YouTuberlar da televizyon dizilerindeki oyuncular, spikerler, sanatçılar kadar görünürler ve kendi fan kitleleri var. Yani artık onlar da “ünlü” kategorisinde yer alıyorlar ve her biri bu “üne” farklı pencereden bakıyorlar.

Videolarında uzun süre sesiyle var olan ancak son zamanlardaysa takipçilerinin isteğiyle kamera önüne geçen Ruhi Çenet ün konusunda kararsız olanlardan. “Sokakta sürekli tanınıyorum ama fenomen kelimesi bana itici geliyor” diyor.

Eski muhabir Uras Benlioğlu kalabalığa ve insanlarla çevrili olmaya alışık. Biraz utanarak da olsa bu ilgiyi “ün” olarak kabul ediyor. “Eskiden birilerine mikrofon tutan insanken şimdi röportaj yapılan kişi konumuna geldim” diyor Benlioğlu.

YouTube’un sağladığı bu ünün gerçekliğine dikkat çeken Duygu Özaslan “Takipçilerimiz bir rakamdan ibaret degiller. İmza günlerinde, bir mağazada karşılaştığımız gerçek insanlar. Dolayısıyla günün sonunda istesek de istemesek de ünlüyüz.” diyor.

YouTube’dan nasıl para kazanılır?

YouTube çok geniş bir mecra ve içinde binlerce Türkçe içerik üreticisi var. YouTuberlara göre 100.000 abonenin üzerindeki büyük kanallar için kolaylıkla tam zamanlı bir iş haline gelebilir ama bu sayının altında kalanlar için durum daha farklı.

YouTube’dan para kazanabilmek için sürekli olarak kaliteli içerik yüklemek, emek harcamak şart. Bu işi yapan herkesin önerisi sabırlı ve istikrarlı olmak.

YouTube'da para kazanmanın yollarından biri Google Adsense programı ile videolarda çıkan reklamlardan faydalanmak. Bunların yanında ürün yerleştirme ile reklam verenlerle çalışarak sponsorlu içerikler de hazırlayarak markalardan da para kazanılabiliyor.

Reklam almak kolay değil çünkü:

Hem dünyada hem de Türkiye’de YouTuberların gelir kaynağının büyük bir kısmının sponsorluklardan ve reklamlardan sağlandığını biliyoruz. YouTube’daki kanallar site yetkilileri tarafından robotik bir sistem üzerinden takip ediliyor. Ruhi Çenet, bu açıdan küçük yani az izleyicisi olan kanalların çok geride kalarak pay alamadıklarını söylüyor.

Bunun yanı sıra Duygu Özaslan’ın “Markalar kendi amatör içeriğimizi ürettiğimizi, kitlemizi en iyi bizim tanıdığımızı yanı YouTube'un DNA'sini anlamıyorlar. Akıl almaz talepleri oluyor, bizi televizyon reklamlarıyla karıştırıyorlar.” sözleriyle anlattığı gibi sponsorlu video çekmek ya da reklamcıların taleplerine göre iş yapmak da kolay olmuyor.

Uras Benlioğlu ise bu noktada reklam veren markaların ekipman ve görüntü kalitesini de göz önünde bulundurarak tercih yaptığını belirtiyor. Yani ekipman, para kazanmak amacıyla YouTube kanalı açacaklar için önemli olabilir.

YouTuber olmak o kadar da kolay değil

YouTuberlar’ın henüz her hareketi medyanın merceği altında değil. Onlar kendi kanallarında, istedikleri zaman, istedikleri kadar görünür olabiliyorlar. Ancak yine de açık bir platformda, karakterlerini hatta hayatlarını bazen en ince ayrıntısına kadar paylaşıyorlar. İnternette kişi ya da içerik ne olursa olsun yaygın olan bir nefret söylemi, karalama eylemi durumu hakim ve onlar da bundan paylarını alıyorlar. Özaslan “Eskiden hakaretlerden, küfürlerden etkileniyordum ama artık görmüyorum.” diyor.

Bunun yanı sıra her iş gibi YouTube’a içerik hazırlamak da çok emek gerektiriyor. Video metnini hazırlamanın en uğraştırıcı kısım olduğunu söyleyen Ruhi Çenet, 10 dakikalık bir video için 8-9 sayfalık bir metin yazıyor. Çekim, montaj ve tüm aşamalarla birlikte bir video toplam 50 saatlik bir çalışmanın sonucunda ortaya çıkıyor. Videolarında işlediği konuları, kendisinin de merak duyduğu alanlardan seçiyor.

Uzun yıllar medya sektöründe çalışan ve tam zamanlı olarak bu işi yapan Uras Benlioğlu, YouTube’u da medya sektörünün içinde bir platform olarak değerlendirerek; “Bu işlerde yarın ne olacağını çok bilemiyorsunuz. İnsanlarin ilgisini hangi noktada kaybedecegini bilemeyiz. Bunun için bir B planı hatta Turkiye'de Z planı bile yapmamız gerek” diyor.

“Özgün olun”

Hem izleyiciler hem de içerik üreticileri YouTube’da kendi kanallarını açmak isteyenlere aslında aynı tavsiyeleri veriyor. Çenet, özellikle yeni başlayanların "ne zaman 10K olacagim", diye düşünerek belli bir sayıya odaklanmanın başarı getirmeyeceğini düşünüyor. Çok sıkı bir YouTube izleyicisi olduğunu belirten Özaslan “Ben bir kanalı izliyorsam, karakterini izliyorum” diyor.

“Beni cezbeden kimseye hesap vermeden iş yapabilme imkanını sağlamam oldu. 14 yıl boyunca başkaları için çalıştım, hemen her gece prime time'a çıktım ama YouTube ile birlikte, kendime ait bir işim oldu. Televizyonculuk yaparken ekşisözlükte hakkımda 1 giriş (entry) vardı şimdi 3 sayfa.

Eski televizyoncu Benlioğlu ise teknik kısmını da düşünmek gerekir diyor. “Işık , kamera, senaryo, kurgu bunların hepsini ince ayrıntılarına kadar düşünmeliler. En önemlisi istikrarlı ve sabırlı şekilde video yüklemeleri şart. YouTube tam anlamıyla bir sabır işi.”